ترافیک یعنی ازدحام خودروها و البته عبورومرور ناصحیح اتومبیل‌ها و رفتارهای غلط ترافیکی یکی از دلایل اصلی این مسئله است که نتیجهاش چیزی جز آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی نیست. اما اکنون با اجرای طرح خط سفید تا حد بسیاری از مشکلات ترافیکی کاهش یافته است...
ترافیک یعنی ازدحام خودروها و البته عبورومرور ناصحیح اتومبیل‌ها و رفتارهای غلط ترافیکی یکی از دلایل اصلی این مسئله است که نتیجهاش چیزی جز آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی نیست. اما اکنون با اجرای طرح خط سفید تا حد بسیاری از مشکلات ترافیکی کاهش یافته است. اجرای این طرح در منطقه ما و خرابی برخی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در تقاطع‌هایی که طرح خط سفید در آنها اجرا شده بهانه‌ای شد تا مروری بر نتایج اجرای این طرح داشته باشیم
اصلاح رانندگی، پاسخ شهروندان
اصلاح رفتار ترافیکی، پاسخ روشن شهروندان پایتخت به طرح انضباط ترافیکی است که مدیریت شهری با همکاری شهروندان، آن را آغاز کرده است. این گفته‌های یک کارشناس ترافیک شهرداری درباره اجرای طرح خط سفید است که میگوید: «از شهریور‌ماه امسال اصلاح زیرساخت‌های ترافیکی و خطکشیهای معابر شهری آغاز شد. این اقدامات برای آشنایی و رعایت بیش از پیش شهروندان صورت گرفت تا در رعایت قوانین و نظم و انضباط مشارکت کنند.
رعایت نظم و انضباط ترافیکی
از ابتدای آغاز فعالیت طرح «آسمان آبی، زمین پاک» تعداد بی‌شماری سمن و نهاد عمومی با ابراز علاقه به همکاری با این طرح پرداختند. از سویی آلودگی هوا موضوعی است که تمامی شهروندان را آزار میدهد و هر اقدامی که در راستای کاهش آلاینده‌ها صورت گیرد مورد اقبال مردم خواهد بود.»
با رعایت قوانین ترافیکی از جمله تردد بین خطوط بیش از ۳۰درصد از بار ترافیک در معابر شهری کاسته خواهد شد. در طرح خط سفید نیز میزان مشارکت شهروندان برای اجرای صحیح و رعایت نظم و انضباط ترافیکی بسیار چشمگیر بوده است. به‌طوری که بیش از ۹۰درصد رانندگان مقررات توقف پشت خط ایست را در حریم تقاطعها رعایت میکنند. با اصلاح هندسی معابر و خطکشیها شهروندان خود را ملزم به رعایت و توقف در حریم تعیین‌شده در تقاطعها میدانند و کمتر تقاطعی دیده میشود که رانندگان روی خط ایست توقف کرده باشند. البته دوربین‌های ثبت تخلف نیز عملکرد رانندگان را ثبت و ضبط کرده و در زمان وقوع تخلف اعمال قانون صورت میگیرد.
رعایت حقوق اجتماعی با اجرای کمپین
با تحقق کامل «طرح آسمان آبی، زمین پاک» رعایت حقوق اجتماعی و زیست بهتر شهری فراهم میشود. معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ادامه میدهد: «تحقیقات گستردهای در شهرداری انجام شده که به کمپین «آسمان آبی، زمین پاک» منجر شده و در ۲ حوزه اجتماعی و فرهنگی و تبلیغاتی و آموزشی عملیاتی میشود. مدیریت شهری در این 2 حوزه تنها تسهیلگر است. در حال حاضر شهروندان خواهان یک اتفاق مهم در شهر برای رسیدن به یک نظم اجتماعی بوده و مطالبات متفاوتی نسبت به گذشته از مدیریت شهری دارند. بخش عمده‌ای از این مطالبات هم به زیست شهری و حقوق اجتماعی که زندگی روزمره را در شهرها تحت‌الشعاع قرار میدهد، برمی‌گردد. ازطرفی باید به این نکته اشاره کرد که تنها مشکلی که ما اکنون با آن در حال دست و پنجه نرم کردن و فرهنگسازی هستیم سبک رانندگی است. به‌طور مثال تمامی مهمانان خارجی که با دستاوردهای مدیریت شهری در پایتخت آشنا میشوند از پیشرفت‌های تهران شگفت‌زده شده‌اند اما یک نکته تاریک در نگاه تمامی آنان وجود دارد و آن هم نحوه رانندگی ایرانی‌هاست که نظم اجتماعی را مخدوش میکند؛ در این رابطه امیدواریم در قالب اجرای طرح خط سفید این مشکل شهری نیز رفع شود.»
ساماندهی تقاطع ها
اساس این طرح شهرداری تهران با ساماندهی شبکه معابر و اصلاح زیرساخت‌های ترافیکی درتقاطع های پر رفت و آمد،درصدد رفع نواقص و مشکلات، ساماندهی و ایجاد دسترسی معابر و تجهیزات ترافیکی است که تهیه و نصب تابلو، اصلاح خطکشی گذر عرضی و رفع موانع در بین تقاطعها، مناسب سازی ایستگاه های ناوگان حمل‌ونقل عمومی در این راستا انجام شده است.
نقش مهم دوربین‌های ثبت تخلف
نصب دوربین‌های ثبت تخلف در تقاطعها، باعث میشود رانندهها خود را ملزم به رعایت قانون بدانند، اکنون در بیشتر تقاطع هادوربین نصب و تخلف رانندگان ثبت میشود که در فاز دوم این طرح با نصب دوربین‌های ترافیکی بیشتر، تلاش میشود وضع تردد موتورسواران، عابران پیاده و رانندهها را تحت کنترل داشته باشیم.
با فراهم کردن زیرساختارهای لازم، آماده‌سازی تقاطعها، آموزش و فرهنگسازی از طریق تعامل با مدارس، مساجد، ائمه جماعات، شورایاران و... گامی مهم در اجرای کمپین «آسمان آبی زمین پاک» برداشته خواهد شد
تأثیر چراغ راهنمایی بر خط سفید
خرابی بعضی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در برخی تقاطعها که از حالت ثابت به چشمک‌زن یا تغییر کاربری میدهد به دلیل نقص فنی است که این مشکل تا حد زیادی در اجرای صحیح طرح خط سفید تأثیر منفی دارد. البته ما در این مواقع لازم است با هماهنگی با سازمان حمل و نقل و ترافیک نسبت به رفع آن اقدام گردد.
تحولی عظیم در فرهنگ رانندگی
اجرای پایلوت «طرح خط سفید» در منطقه 6 تهران ، اجرای این طرح تحولی عظیم در فرهنگ رانندگی ایجاد می کند در اجرای پایلوت این طرح، اعمال قانون از طریق دوربینها انجام میشود، در واقع این طرح یک بسته کامل است که امیدواریم پس از تکمیل زیرساختها و انجام آمادگی‌های لازم تا آخر سال در تمام پایتخت اجرایی شود. در این طرح علائم و خطوط مربوط به عبورومرور خودروها و عابران پیاده به‌ویژه در تقاطعها و چهارراه‌ها اصلاح و نقاط گذر عابران ساماندهی و تفکیک میشود تا شاهد رعایت تقدم و تأخر در تردد شهروندان باشیم
مشارکت شهروندان اهمیت دارد
ما باید خط سفید را برای هدایت خودروها به حرکت بین خطوط و رعایت حقوق عابران را نمادسازی کرده و نواقص و مشکلات خطکشیها و تجهیزات ترافیکی را رفع کنیم. برای رسیدن به این هدف آموزش‌های فراگیر در تمامی عرصه‌ها و بسترهای اجتماعی الزامی است که در این رابطه ما با توزیع بروشور و نصب بنر و همچنین آموزش به دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی و رانندگان تاکسی بیشترین حجم آموزش را تاکنون در بین مناطق داشته‌ایم که نتیجه آن در فاز نخست بهبود ۱۵درصدی وضع ترافیک منطقه بوده است. این موضوع در حالی اتفاق می‌افتد که دهها کیلومتر از معابر شهردر قالب طرح خط سفید، اصلاح هندسی و به تجهیزات ترافیکی مجهز شده است. و فراموش نکنیم که ساختارهای ترافیکی براساس استانداردهای شهری نقش محوری در اجرای طرح خط سفید دارد.
تبلور این شعار در زندگی شهری در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک است و برای دستیابی به این مهم، ابتدا باید ساختارهای ترافیکی و اصلاح و استانداردسازی شود. همچنین مشارکت و همکاری شهروندان در اجرای موفق این طرح بسیار تأثیرگذار است
به عقیده من طرح خط سفید به کمک شهروندان و مسئولان ترافیکی آمده است زیرا در این طرح خطکشیها افراد را در عبور و مرور راهنمایی میکنند و اگر شهروندی به علائم توجه نکرد، شناسایی و جریمه میشود. البته برای اجرای طرح حتی در منطقه ما که از معابر حیاتی بسیاری تشکیل شده، هر آنچه که مربوط به عبور و مرور ترافیکی میشود مانند تابلوهای راهنمایی و رانندگی اصلاح یا در حال اصلاح هستند، امیدوارم این طرح بتواند تا حد قابل قبولی و به بهترین شکل ممکن، مشکل ترافیکی و همچنین نظم و انضباط شهری را حل کند
هماهنگ‌سازی تابلوها با خطکشی
منطقه ما به دلیل تردد حجم بالای شهروندان، وجود ادارات و وزارتخانه‌های متعدد و مراجعه زیاد شهروندان به این منطقه و البته به دلیل دارا بودن شبکه معابر خوب و استاندارد و وجود زیرساخت‌های مناسب نظارتی برای اجرای این طرح انتخاب شده است. برای رسیدن به موفقیت در این طرح ارائه آموزش‌های فراگیر و فرهنگسازی در جامعه و زمینه‌سازی رعایت خط سفید به جای استفاده از موانع فیزیکی را مهم‌تر و الزامی می‌دانیم. در این طرح ساماندهی نظارت هوشمند بر رعایت حریم خط ویژه، اجرای خط هشدار در تمامی تقاطعها و هماهنگ‌سازی تمامی تابلوها با خطکشی و... ضروری است.
موتورسیکلتسواران دغدغه مدیریت شهری
در مناطق مجری طرح خط سفید و به ویژه منطقه ما، بیش از ۷۰درصد موتورسیکلتسواران تخلفات عدیدهای را انجام می‌دادند از جمله تردد در مسیر پیاده‌روها که با اجرای طرح خط سفید اقبال خوب آنان به اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی افزایش یافته و تخلفات به‌صورت چشمگیر کاهش یافته که این موضوع نه تنها برای ما اهمیت دارد، بلکه باعث رضایت شهروندان هم شده است.
جریمههای بی‌قانونی
عدم حرکت بین خطوط ۴۰هزار تومان و تجاوز به گذرگاه عابرپیاده که در میان شهروندان به‌عنوان «طرح ایست به احترام زندگی» شناخته شده ۲۰ هزار تومان جریمه خواهد داشت.
موضوع تجاوز خودرو به گذرگاه عابرپیاده با تخلف عبور از چراغ قرمز متفاوت استعبور از چراغ قرمز جریمه‌ای ۱۰۰ هزار تومانی در پی دارد
خط سفید کار مهم ترافیکی
مراحل انجام شده در مورد کمربند ایمنی می‌تواند دستورالعملی برای طرح خط سفید باشد. برای کمربند ایمنی کار فرهنگی شد اما نظارت دقیق و وجود جرائم قانونی در وجوه مختلف در موفقیت این طرح نیز بی‌تأثیر نبود، از طرفی طرح خط سفید برای هدایت خودروها جهت حرکت بین خطوط و رعایت حقوق عابران طراحی شده و منطقه ما به‌عنوان یکی از مناطق مرکزی و پر تردد پایتخت، برای اجرای طرح خط سفید انتخاب شده است.
محمد عمرانی / روزنامه نگار / بهمن 1394
درخبرها آمده بود که تنها با گذشت ۱۰ روز از اجرای طرح خط سفید، تخلفات ترافیکی مناطق ۶ و ۸ تهران حدود ۹۰ درصد کاهش یافته است.
این اصلاح رفتار ترافیکی، بیش از هر چیز پاسخ روشن شهروندان پایتخت به طرح انضباط ترافیکی تلقی میشود که مدیریت شهری با همکاری شهروندان، آن را آغاز کرده است.آنگونه که سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران خبر داده، از شهریور‌ماه سال‌جاری اصلاح زیرساخت‌های ترافیکی و خطکشیهای معابر شهری در مناطق 6و 8و بزرگراههای شهید آبشناسان، صدر و بابایی آغاز شد و این اقدامات برای آشنایی و رعایت بیش از پیش شهروندان صورت گرفت تا در رعایت قوانین و نظم و انضباط مشارکت کنند.
از ابتدای آغاز فعالیت طرح «آسمان آبی، زمین پاک» تعداد بی‌شماری سمن و نهاد عمومی با ابراز علاقه به همکاری با این طرح تأکید کردند. از سویی آلودگی هوا موضوعی است که تمامی شهروندان را آزار میدهد و هراقدامی که در راستای کاهش آلاینده‌ها صورت گیرد مورد اقبال شهروندان خواهد بود. معاون شهردار تهران با تأکید بر اینکه ترافیک و تردد خودروها و به تبع آن آلایندگی ناشی از احتراق سوخت در ساعات ترافیک بر افزایش آلایندههای هوا می‌افزاید، گفت:
با رعایت قوانین ترافیکی ازجمله تردد بین خطوط بیش از 30درصد از بار ترافیک در معابر شهری کاسته خواهد شد. در طرح خط سفید نیز میزان مشارکت شهروندان برای اجرای صحیح و رعایت نظم و انضباط ترافیکی بسیار چشمگیر بوده است. به‌طوری که بیش از 90درصد رانندگان مقررات توقف پشت خط ایست را در حریم تقاطعها رعایت میکنند. به‌گفته تشکری هاشمی، با اصلاح هندسی معابر و خطکشیها شهروندان خود را ملزم به رعایت و توقف در حریم تعیین‌شده در تقاطعها میدانند و کمتر تقاطعی دیده میشود که رانندگان با بی‌احتیاطی روی خط ایست توقف کرده باشند. در عین حال که فعالیت دوربین‌های ثبت تخلف نیز عملکرد رانندگان را ثبت و ضبط کرده و تخلفات اعمال قانون میشود.
اما همزمان با اجرای طرح رعایت انضباط ترافیکی باید به چالش موتورسیکلتسواران شهر تهران نیز اشاره کرد. در مناطق مجری خط‌سفید، پیش از این بیش از 70درصد موتورسیکلتسواران تخلفات عدیدهای را انجام می‌دادند ازجمله تردد در مسیر پیاده‌روها که با اجرای طرح خط سفید اقبال خوب آنان به اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی افزایش یافته و تخلفات به‌صورت چشمگیر کاهش یافته است.
رعایت حقوق اجتماعی با اجرای کمپین
با تحقق کامل طرح آسمان آبی، زمین پاک رعایت حقوق اجتماعی و زیست بهتر شهری فراهم میشود. به‌گفته شهرام گیل‌آبادی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران، تحقیقات گستردهای در شهرداری تهران انجام شده که به کمپین آسمان آبی، زمین پاک منجر و در 2حوزه اجتماعی و فرهنگی و تبلیغاتی و آموزشی عملیاتی میشود. مدیریت شهری پایتخت در این دو حوزه تنها تسهیلگر است. در حال حاضر شهروندان خواهان یک اتفاق مهم در شهر تهران برای رسیدن به یک نظم اجتماعی بوده و مطالبات متفاوتی نسبت به گذشته از مدیریت شهری دارند. بخش عمده‌ای از این مطالبات هم به زیست شهری و حقوق اجتماعی که زندگی روزمره را در شهرها تحت‌الشعاع قرار میدهد، برمی‌گردد. وی افزود: تمامی مهمانان خارجی که با دستاوردهای مدیریت شهری در پایتخت آشنا میشوند از پیشرفت‌های تهران شگفت‌زده میشوند اما یک نکته تاریک در نگاه تمامی آنان وجود دارد و آن هم نحوه رانندگی در شهر است که نظم اجتماعی را مخدوش میکند.
گام‌های اجرای خط سفید در شهر
همزمان با اجرای طرح خط سفید در مناطق 6و 8، سایر مناطق 22گانه و هنرمندان و فرهیختگان نیز به کمپین آسمان آبی، زمین پاک پیوسته‌اند. این طرح که قرار است تا پایان سال در همه نقاط شهر اجرایی شود، در هفته جاری به‌منظور نظم‌دهی و ایجاد انضباط ترافیکی، در خیابانهای میرداماد و نلسون ماندلا به اجرا درآمد. به این منظور علاوه بر اجرای خطکشیهای مخصوص، حریم تقاطعها و معابر از 30متر قبل آن مشخص شده است. همچنین از منطقه یک نیز خبر میرسد که با اجرای پروژه خط سفید خطوط عابر پیاده در تقاطع‌های چراغدار شمال تهران تا پایان فروردین‌ماه سال94 حذف و به‌صورت 2خط موازی میشوند. پیش از این طرح خط سفید در مناطق 19و 17نیز آغاز شده بود.
چند ماه بیشتر از اجرای طرح خط سفید در سطح پایتخت نمی‌گذرد. ولی خوشبختانه تاثیرات این طرح در حال خودنمایی است.
همچنان که می دانیم، هدف از اجرای این طرح ایجاد نظم ترافیکی، کاهش تصادفات پهلو به پهلو و ایجاد آرامش ترافیکی است.
وظیفه یک راننده این است که بین خطوط حرکت کند و مهم‌ترین دستاورد حرکت بین خطوط حاکم شدن نظم در تردد خودروهاست.
طبق بررسی‌ها این اقدام باعث کاهش چشمگیر بار ترافیکی سطح شهر خواهد شد. حرکت بین خطوط، همچنین باعث اصلاح رفتار ترافیکی رانندگان قانون‌گریز میشود. زمانی که رانندگان با نظم و در بین خطوط پشت تقاطعها می‌ایستند، بار ترافیکی سریع‌تر تخلیه میشود و کاهش ترافیک رقم می‌خورد.
با این رویکرد پلیس راهور در اجرای طرح ایست به احترام زندگی از مدت‌ها قبل موضوع اطلاعرسانی را آغاز کرد و با کمک رسانه‌ها و تبلیغات محیطی، مردم را از اجرای این طرح آگاه و از سوی دیگر زیرساخت‌های لازم نیز با کمک شهرداری آماده و ماموران پلیس نیز آموزش‌های لازم را درخصوص اجرای این طرح دیدند.
یکی از مواردی که در این طرح مورد توجه است احترام به عابر و توقف پشت خط عابر پیاده است. باید توجه داشت جریمه توقف روی خط عابر پیاده20 هزار تومان است. ممکن است برخی رانندگان گمان کنند چون در یک روز به گذرگاه عابر پیاده تجاوز کرده و جریمه شده‌اند، دیگر جریمه نخواهند شد، این تصوری غلط است و هربارکه رانندهای در هر یک از چهارراه‌ها وارد محدوده گذرگاه عابر پیاده شود، جریمه خواهد شد.
بنابراین اگر خودرویی به گذرگاه عابر پیاده تعرض کند 20 هزار تومان و رانندگانی که قوانین حرکت بین‌خطوط را رعایت نمی‌کنند، با جریمه 40 هزار تومانی مواجه میشوند. اجرای طرح خط سفید می‌تواند در انضباط‌بخشی ترافیک و کاهش قربانیان، تاثیر به‌سزایی بگذارد. خطکشیهای جدید معابر پایتخت که در طرح خط سفید به اجرا در آمده با استانداردهای روز دنیا انطباق دارد. خطکشیهای کانالی که هم‌اکنون در قالب این طرح، چهره معابر را تغییر داده است مانند خطکشی نردبانی که کارکردهای خاص خود را دارد.
در تقاطع‌های چراغدار از خطکشی کانالی استفاده شده و در تقاطع غیر چراغدار از خطکشیهای نردبانی بهره گرفته میشود. با خطکشیهای جدید مشکل عدم دید رانندگان بر طرف شده و خطوط قرمز ایست نیز برای جلب نظر بیشتر رانندگان پیش از تقاطع روی زمین نقش بسته تا توجه برای توقف پشت چراغ شکل گیرد. حدود 50 درصد تلفات ترافیکی تهران را عابران پیاده تشکیل می‌دهند و توجه به ایمنی این گروه از جانب خودشان و رانندگان و موتورسواران ضروری است.
فرقی نمی کند ساکن کدام منطقه تهران باشید؛ منطقه 20 در جنوب منطقه 1 در شمال . منطقه 22 در غرب . منطقه 4 شرق و یا همین منطقه 11 خودمان در قلب تهران به طور حتم چشم تان به بیلبوردهایی خورده است که به شما نهیب میزنند که باید بین خطوط حرکت کنید، بالاتر از این تأکید، البته تصویر نوستالژیکی از کودکیهایتان هم دیده میشود که یادآور همان روزهایی است که ماشین پلاستیکیتان را بین خطهای قالی حرکت میدادید، البته اگر شما یک زن باشید، خطوط قالی برایتان بیشتر حکم دیوارهای خانهای را داشته که دقیقاً بین خطوط آن آشپزخانه امنتان را بنا میکردید. حالا همان تصویر بعد از چند دهه کودکی دوباره بر سر خیابانهای شلوغ پایتخت نصب شده تا به شما یادآوری کند که باید نظم و ترتیب را از صندوقچه کودکیتان بیرون بیاورید و مثل همان وقتها، خودروتان را در بین دو مسیر حرکت دهید، با این حال خیلی از ما، خیلی وقتها یادمان میرود که چرا باید برای چند لحظه زودتر رسیدن از این خط به آن خط برویم و با هر ترفند و زیرکی که شده، از دیگران جلو بزنیم. اما «خط سفید» حالا شده همان تصویر قدیمی دوران کودکی که میخواهد ذهن خط خطی ما را در بین خیابانهای شلوغ و آشفته شهر به خط کند، باید دید زور این خط سفید تا چه حد بر سیاهی دود خودروهایی که بیهوا دور تا دور خطوط میچرخند، میچربد!
«خط سفید» نام طرحی است که اجرایش از یک ماه پیش البته فقط در دو منطقه 6 و 8 پایتخت و همچنین بزرگراههای شهید آبشناسان؛ صدر و بابایی آغاز شده و وظیفهاش به خط کردن خودروهایی است که از خطوط مجاز سفید فاصله میگیرند. پلیس راهور اعلام میکند که اگر همه رانندهها به این خط احترام بگذارند، نتیجهاش میشود کاهش 30 درصدی ترافیک معابر پرتردد و شلوغ! این طرح البته قرار است تا پایان امسال در همه مناطق پایتخت به طور یکدست اجرایی شود و حالا به طور آزمایشی چند منطقه پرتراکم پایتخت را نشانه گرفته تا شهروندان کم کم حال و هوای حرکت در بین خطوط را پیدا کنند. البته برای این طرح آزمایشی، مقررات جدی تنظیم شده و رانندهای که به حرکت در بین خطوط بیاعتنا باشد از چشم دوربینها و برگههای پلیس پنهان نمیماند و باید برای هر تخلف خطی؛ جریمه 40هزار تومانی پرداخت کند. این دوربینها البته فقط به خط سفید وسط خیابان ها حساس نیستند و بدا به حال رانندهای که روی گذرگاه عابر پیاده بایستد و به حریم شهروندان پیاده تجاوز کند، او هم باید به خاطر بیتوجهی به خطی که «ایست به احترام زندگی» نام گرفته، نصف همین مبلغ یعنی 20 هزار تومان را بیکم و کاست پرداخت کند و اگر هم رانندهای بخواهد تخلفش را گسترش داده و بیمحابا چراغ راهنمایی را پشت سر بگذارد؛ 100 هزار تومان جریمه ناقابلی است که برای او پیشبینی شده!
«خط سفید» البته جدا از انضباط ترافیکی که به وجود آورده، نظم رفتاری شهروندان را هم بالا میبرد تا مردم چه در کسوت راننده و چه در کسوت عابر پیاده یاد بگیرند که نباید به خط کشیهای سفید خیابان بیتوجه بود و از روی آنها بسادگی رد شد؛ آنطورکه سرهنگ تیمور حسینی؛ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران میگوید پایتختنشینها برخلاف تصوری که از رفتار ترافیکیشان میشود تا حد زیادی به این خط کشیها احترام میگذارند، به شکلی که در این 2 منطقه در طول این چند هفته، تخلفات ترافیکی تا حدود 90 درصد کاهش یافته است. از طرفی شهرام جبارزادگان، معاون آموزش سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران معتقد است که اگر خطوط سفید مورد توجه شهروندان قرار بگیرد؛ بسیاری از معضلات و مشکلات ترافیکی به حداقل میرسد.
« براساس برآوردهایی که انجام شده، پیشبینی میکنیم که با اجرای طرح خطوط سفید و توجه رانندگان و عابران از دو طرف به خطکشیهای طولی و عرضی معابر، میزان بار ترافیکی 20 تا 30 درصد کاهش یابد.»
او میگوید: «شهرداری به صورت پیشتاز دو منطقه مرکزی و نمونه شهری را برای اجرای این طرح انتخاب کرد تا مشکلاتی که بر سر راه اجرای آن وجود دارد، شناسایی و برطرف شود؛ براین اساس در بسیاری از بزرگراهها و معابر شریانی پایتخت را که خط کشیها نامنظم و پاک شده بود دوباره ساماندهی و باز مهندسی کردیم تا خطوط کاملاً گویا و هدایتکننده شهروندان باشد. از طرفی در بعضی نقاط که گرههای کور ترافیکی ایجاد میشد با استفاده از یک سری اقدامات و اصلاح هندسی بعضی گلوگاهها به روانسازی ترافیک کمک کردیم.»
تکمیل تجهیزات هوشمندسازی ترافیکی هم از جمله کارهایی است که در اجرای این طرح مورد توجه مدیریت شهری قرار گرفته تا درصورتی که رانندهای به این خطوط بیتوجه بود، اعمال قانون شود. برای همین اگر شما همین الان روی پل دوم حافظ حرکت کنید و از خطوط سفید منحرف یا خدای ناکرده غافل شوید، باید خودتان را منتظر دریافت جریمه 40 هزار تومانیای کنید که پس از یک هفته به در منزلتان ارسال میشود.
به گفته جبارزادگان، تکمیل زیرساختها برای اجرای طرح سفید از اوایل مهر آغاز و از ابتدای دی ماه نیز اطلاعرسانی شده است و تا پایان امسال هم 20 منطقه دیگر پایتخت را در بر میگیرد، ضمن اینکه دیگر زیر ساختها و اصلاحات معابر هم تا اوایل فروردین ماه سال آینده به پایان میرسد تا شهر و خودروها در خدمت خطوط سفید قرار بگیرند. اجرای طرح سفید البته جدا از کاهش بار ترافیکی و نظم و انضباطی که در شهر ایجاد میکند، معضل آلودگی هوا را هم به طرز چشمگیری کاهش میدهد. چراکه ترافیک و به دنبال آن آلایندگی ناشی از احتراق سوخت در ساعات پرترافیک؛ آلایندههای هوا را بشدت افزایش میدهد. به گفته وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا، ترافیک تهران روزانه 8 هزار کیلوگرم ذرات معلق تولید میکند و موتورسیکلتها و کامیونها بیشترین سهم را در تولید آلاینده ذرات معلق دارند. از طرفی تردد 2 میلیون موتورسیکلتی که به اندازه 10میلیون خودرو تولید آلودگی میکنند هم با اجرای این طرح قانونمند میشود تا زینپس راکبی به خود اجازه ندهد که در پیاده رو یا تقاطعها و معابر شلوغ ویراژ بدهد. البته آنطور که جعفر تشکری هاشمی، معاون شهردار تهران و رئیس سازمان حمل و نقل و ترافیک میگوید تا قبل از اجرای طرح خط سفید در مناطق مجری این طرح، بیش از ۷۰درصد موتورسیکلتسواران تخلف میکردند، اما حالا وضعیت فرق کرده و موتورسواران هم میدانند که باید فقط در محدوده خود حرکت کنند. طرح «خط سفید» به طور حتم یکی از بزرگترین طرحهای ترافیکی پایتخت خواهد بود. برای اجرای آن هم آنطور که اقبال شاکری، عضو شورای شهر تهران میگوید هزینههای زیادی صرف شده و میشود، چراکه فقط خطکشی سالانه معابر تهران چیزی در حدود 120 میلیارد تومان بودجه میبلعد و میتوان تصور کرد که برای تثبیت این خطکشیها به چه میزان اعتبار نیاز است.
شاکری البته انتقادی هم به رعایت نکردن این خطوط از سوی رانندگان و شهروندان داشته و معتقد است که باید برای تخطی از این خطوط بویژه خط عابر پیاده، جریمههای سنگینی در نظر گرفت. چون این خطوط همانند خط قرمز و ممنوعهای هستند که کسی نباید جرأت دور زدن آنها را پیدا کند. خوشبختانه با اجرای این طرح میتوان امیدوار بود که خط کشیهای نامنظم و نصب تابلوها اصلاح شود. از آن طرف البته نمیتوان نقش عابران پیاده را نادیده گرفت و بهتر است به همان میزان که به رانندگان سختگیری میشود به همان نسبت به عابران هم سخت گرفت. اگرچه سرهنگ تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور پایتخت از پیگیری پلیس برای فراهم کردن سازوکار جریمه عابران متخلف خبر میدهد، اما جبارزادگان معتقد است که هرگز طرح جریمه عابرین پیاده در تهران اجرایی نمیشود، چراکه قوانین بازدارنده برای رانندگان و موتورسواران درباره عابران سختتر و ناشدنیتر است و بهتر است که از مؤلفههای آموزشی و فرهنگی برای قانع کردن شهروندان استفاده کرد. او میگوید: در تهران روزانه دو نفر بر اثر تصادف کشته میشوند که یک نفر از آنها عابر پیاده و دیگری راننده خودرو یا راکب موتورسیکلت است. خب این آمار قابل توجهی است و بهتر است خطوط عابر پیاده به منزله یک دیوار مرتفع برای رانندهها باشد تا وقتی میخواهند از آن عبور کنند همه ملاحظات را در نظر بگیرند و سرعتشان را به صفر برسانند نه اینکه تا عابری را دیدند پای شان را روی پدال گاز فشار دهند.
به گفته جبارزادگان، در شهر تهران به طور متوسط سالانه 28 هزار نفر بر اثر تصادف مجروح و مصدوم میشوند که 20 درصد این تعداد یعنی چیزی در حدود 6-5 هزار نفر دچار ضایعه نخاعی شده و تا آخر عمر ویلچرنشین میشوند.
محمد عمرانی / بهمن 1394
یکی از عوامل مهم و تأثیر گذار در سبک زندگی ، نوع معماری و مهندسی منزل و محل سکونت است . امروز قاطبه روانشناسان تأکید دارند که نوع معماری منازل تأثیر به سزایی بر روحیات و خلعیات و رفتار انسان ها دارد .
زیرا بخش عمده ای از عمر انسان در منزل سپری می شود . خصوصاً دوران کودکی که هر نقش و نگار در اطراف و
محیط زندگی برصفحه ذهن و روح انسان حکاکی می شود و یا در بزرگ سالی ، که ساعات و لحظات حساس زندگی ، مثل ساعات خلوت و تنهایی ، یا شادمانی و ناراحتی معمولاً در خانه و منزل می گذرد . لذا ، معماری و مبلمان
خانه در نوع نگاه انسان به هستی و زندگی و نوع رفتار مثبت و یا منفی او اثر خواهد داشت و به خاطر همین اثر گذاری است که دین اسلام که بدنبال تربیت و هدایت انسان است ، مسئله مسکن را مورد توجه قرار داده و در راستای کمال و سعادتمندی انسان ، اصولی را برای احداث خانه و منزل در نظرگرفته است که در این نوشته در حد فهم و درک
ناقص خود به آن اشاره می کنم ، شاید تلنگری باشد برای توجه به سبک معماری اسلامی و توجهی باشد به آسیب ها و خطرات فکری و معنوی معماری سکولار و سکس غرب که امروز در شهر و روستا در حال پیشروی و توسعه است . در حالی که بسیار بی هویت و لجام گسیخته و خالی از معنویت و رسالت ذاتی خود به عنوان مسکن و محل آرامش و راحتی انسان است . در حالی که سَبکِ مسکن در اسلام از یک فلسفه وهویت اصیل و از یک رسالت و معنویت ذاتی و هدفمند برخودار است که همان سلامت روحی و جسمی انسان است و ساکنان خود را مثل یک مادر امین در کمال احترام و مهربانی در آغوش می گیرد و سلامتی و آرامش و عفاف را برای آن ها تأمین می کند .
مسکن بر دو بخش سنگین و سَبُک تقسیم می شود . مسکن سنگین در شرایط عادی که همان شهرسازی و معماری منزل از مصالح محکم و خود ایستا است .
مسکن سَبُک : برای شرایط بحرانی ، حوادث طبیعی مثل زلزله و سیل و جنگ ها و ... که برای ملتی پیش می آید و ناگزیر باید چاره اندیشی کند . لذا قرآن می فرماید
: وَ الله جَعَلَ لکَمُ مِن بُیُوتِکُم سَکَناً وَ جَعَلَ لَکُم مِن جُلود الاَنعامِ بِیوُتاً (نحل آیه 80)
مسکن سنگین و سَبُک هر کدام در جای خود و برای گروه ها و افراد و فصول و حالات مختلف ، امری ضروری و لازم است . اما در هر دو ، آرامش و سکون هدف است . امروز مسکن سَبُک در مسافرت ها و حوادث طبیعی و جنگ ها ، امری ضروری و بدیهی است که نشانه مدیریت قوی و هوشمندی دولت ها در بحران ها محسوب می شود .
لذا در اصل 31 قانون اساسسی جمهوری اسلامی ایران ، داشتن مسکن متناسب با نیاز را حق هر فرد و خانواده ایرانی می داند
2- وسعت خانه و ارتفاع آن .
قال رسول الله صلی اله علیه و آله : مِن سَعادَه المَراءِ اَن یَتَّسِعَ مَنزِلُهُ (المحاسن البرقی جلد 2 باب سعه المنزل . آثار الصادقین ج 6 ص 166) از نشانه های سعادتمند یک انسان وسعت منزل محل سکونت اوست .
قال الصادق عیله سلام : ثَلاثَهٌ فیه راحَه دار واسعهٌ تورای عورتَهُ وَ تُستُرُ حالَهُ مِنَ النّاس
راحتی انسان در سه حجاب و ساتر باشد . عَوره در لغت به نقطه مرزی گفته می شود که در خطر نفوذ دشمن است و هر لحظه ممکن است دشمن از آن جا وارد شود و کشور را مورد تجاوز قرار دهد . (اِن بُیوُتِنا لَعورَه) خانه مثل دژی است که ضعف ها و عیب ها را می پوشاند تا دشمن از آن مطلع نشود و نتواند در زندگی شخصی ما وارد شود .
از این حدیث بدست می آید که در معماری منزل باید یک امر مورد توجه باشد و آن وسعت منزل است تا ساکنان آن با راحتی در آن زندگی کنند و نیازمندی های شخصی و خصوصی خود را در آن مرتفع نمایند و در کمال امنیت مالی و ناموسی بسر ببرند .
امام صادق علیه سلام : عَن رسول الله صلی اله علیه و آله : مِن سَعادَه المَراءَ المُسلِمَ المَسکَنَ الواسِِع
رسول گرامی اسلام فرمودند : از جمله ابزار سعادتمندی یک فرد مسلمان مسکن وسیع است
امام باقر علیه سلام : مِن شَقاءَ العَیش ضیقُ المَنزِل
امام باقر علیه سلام : از جمله موجبات گرفتاری و سختی زندگی منزل تنگ و کوچک است .
امام کاظم علیه سلام : امام علیه سلام منزلی خریدند . به غلام خود فرمودند : برو در آن منزل بنشین . چون خانه ات ضیق و تنگ است .
غلام امام گفت : این خانه یادگار پدرم است و پدرم در همان زندگی کرد . امام در جواب با این مضمون فرمودند : شاید پدرت از ناچاری و یا نادانی چنین کرده است .
امام صادق علیه سلام : مِن سَعادَهِ المَرء حُسنُ مَجلِسِهِ وَسِعَهُ فِنائِه وَ نِظافَه مُتَوَضّاهُ
امام صادق علیه سلام : از جمله ابزار سعادتمندی انسان ، این که منزلش در محله خوبی باشد . حیاط وسیع و امکانات بهداشتی مناسب داشته باشد .
شکی نیست که وسعت منزل تأثیرات فراوان بر روح و اعصاب انسان دارد . وسعتِ منظر ، موجب وسعت نظر می شود و تنگ نظری امری خلاف عرف ، و عادت انسان قرار می گیرد . از تعبیر موجبات سعادت مندی از زبان ائمه علیه سلام نباید به سادگی بگذریم . وسعت منزل از اسباب سعادتمندی است . شاید به این علت باشد که محیط بزرگ می تواند بر انسان اثر گذار باشد و آرامش اعصاب و روان ، موجبات سلامتی سایر قوای انسان می شود و به تربیت انسان های بزرگ کمک می کند . بنابر این سیاستگذاری در مسکن باید به سمت مسکن وسیع و ساده باشد نه واحدهای کوچک و پر هزینه، از تجملات ساختمان باید کمم شود و به وسعت آن افزوده شود . زمین باید از حالت سرمایه ای و دست دلالان خارج شود و به یک کالای خدمات عمومی تبدیل شود. مثل امتیازات آب و برق تا تحقق مسکن واسعه سهل تر و آسانتر گردد .
اما ارتفاع و بلندی منزل : امام صادق علیه سلام : یَا مُحَمَّدُ ابْنِ بَیْتَکَ سَبْعَةَ أَذْرُعٍ- فَمَا کَانَ فَوْقَ ذَلِکَ سَکَنَتْهُ الشَّیَاطِینُ- إِنَّ الشَّیْطَانَ لَیْسَ فِی السَّمَاءِ وَ لَا فِی الْأَرْضِ- إِنَّمَا یَسْکُنُونَ الْهَوَاء (مفاتیح الحیاه ص 176) سعی کن سقف منزلت متعادل باشد ( هفت ذراع ) چون فراتر از آن جایگاه شیاطین است .
ذراع که از نوک آرنج تا سر انگشتان محسوب می شود . حدود 50 تا 70 سانتی متر گفته می شود. پس ارتفاع ساختمان ، حداقل سه متر و نیم و حداکثر 5 متر بیشتر نباشد . بدیهی است که این امر ، مربوط به ساختمان های یک طبقه است و یا بگوییم هر طبقه ای باید بیش از این در ساختمان های چند طبقه نباشد . از این حدیث می شود استفاده کرد که اولویت با ساختمان های یک طبقه و ویلائی است و از مرتفع سازی تا ممکن باشد نباید استفاده کرد چون، مسئله راحتی و رفاه ، حجاب و استتار و بهره مندی از فضای حیاط در این نوع ساختمان ها بهتر است . علاوه در ارتفاع 5/3 متر زیبایی و تهویه ، خصوصاً در مناطق گرم و استوایی و نور و روشنایی را در مناطق سرد و نیمه شمالی کره زمین بهتر می شود تأمین نمود .
3- شرافت و برکت در خانه .
قال الصادق علیه سلام : عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ إِنَّ لِلدَّارِ شَرَفاً وَ شَرَفُهَا السَّاحَةُ الْوَاسِعَةُ- وَ الْخُلَطَاءُ الصَّالِحُونَ- وَ إِنَّ لَهَا بَرَکَةً وَ بَرَکَتُهَا جَوْدَةُ مَوْضِعِهَا وَ سَعَةُ سَاحَتِهَا وَ حُسْنُ جِوَارِ جِیرَانِهَا. (بحار جلد73 ص154 و آثار الصادقین ج6)
شرافت خانه ، به دو چیز است . حیاط وسیع و همسایه صالح و برکت آن به محله خوب و وسعت و همسایه خوب آن است
خانه شوم
اما شومی منزل به این است که حیاطش تنگ باشد و همسایه های بدی داشته باشد و کمبودها و نواقصش زیاد باشد . در حدیث طولانی که شومی چند چیز را می شمارد . منجمله شومی منزل را فرمود :عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ تَذَاکَرْنَا الشُّومَ فَقَالَ الشُّومُ فِی ثَلَاثَةٍ فِی الْمَرْأَةِ وَ الدَّابَّةِ وَ الدَّارِ فَأَمَّا شُومُ الْمَرْأَةِ فَکَثْرَةُ مَهْرِهَا وَ عُقُوقُ زَوْجِهَا وَ أَمَّا الدَّابَّةُ فَسُوءُ خُلُقِهَا وَ مَنْعُهَا ظَهْرَهَا وَ أَمَّا الدَّارُ فَضِیقُ سَاحَتِهَا وَ شَرُّ جِیرَانِهَا وَ کَثْرَةُ عُیُوبِهَا (بحار الانوار جلد61 ص 198 . آثار الصادقین ج 6)
یعنی خانه ای که حیاط آن تنگ و همسایه های آن بد و نواقص و کمبودهای آن زیاد باشد و قابل رفع بنا شد ، منزل شومی است .
قطعاً خانه تنگ و کوچک ، موجبات ناراحتی ساکنان را بوجود می آورد و انسانی که در بیرون خسته و ، ناراحت است وقتی برای استراحت می آید ، اگر خانه مناسب نباشد ، تأثیرات منفی بر اخلاق و رفتار او می گذارد و اگر همسایه های بد و خانه نواقص فراوان هم داشته باشد بر ناراحتی او می افزاید و موجب زحمت و گرفتاری برای ساکنان خود می شود و این یعنی خانه شوم.
4- مسکن به قدر نیاز و به دور از تجمل .
وَ مَنَ العِناأ اَنَّ المَرء یَجمَعُ مالا یَأکُلُ وَ یَبنی مالا یَسکُنُ . (مفاتیح الحیاه ص 285 و آثار الصادقین ج 4 ص 284)
از عوامل بدبختی یک انسان این است که مالی را که جمع کند ، خودش مصرف نکند و پولش را خرج منزلی کند که در آن ساکن نشود . با این که در اسلام سفارش به منزل وسیع شده ولی ساختمان و بناء آن نباید بیش از نیاز باشد و از حواشی و زواید مسرفانه و تجملی باید پرهیز شود.
قال الله تعالی :
اَتبنونَ بِکُلّ ریع آیَهً تَبعَثُونَ وَ تَتَخَذوُنَ مَصابِغَ لعکّم تخلدُن . (سوره شعراء آیه 129)
آیا در هر مکان مرتفعی بنائی از روی هوا و هوس می سازید . به خیال این که در دنیا جاودانه خواهید بود .
روزی پیامبر صلی اله علیه و آله چشمش به منزلی افتاد که یک قبّه روی آن ساخته بود پرسید از کیست ؟ گفتند : فلانی
حضرت چیزی نفرمود . مقداری صبر کردند . صاحب منزل آمد . پیامبر صلی اله علیه و آله به او اعتنا نکرد و رویش را از او برگرداند و این عمل را چند روز تکرار کردند . صاحب خانه پرسید چه شده که پیامبر خدا از من روی بر می گرداند .
گفتند : خانه تو را دید که رویش قّبه ای ساخته ای ، ناراحت شد آن شخص فوری رفت و قّبه را خراب کرد و خدمت پیامبر آمد . پیامبر خوشحال شد و فرمود : اِنَّ لِکُلِ بَناء یُبنی وَ بالٌ عَلی صاحِبه یَومُ القیامهَ اِلاّ مالا بدَّمنه . (مفاتیح الحیاه ج4 ص 284)
هر بنایی که ساخته شود برای صاحبش روز قیامت گرفتاری خواهد داشت . مگر آن مقداری که برای زندگی کردن لازم داشته است .
امام صادق علیه سلام : مَن بَنی فَوقَ مَسکِنَه کُلِّفَ حَملَهَ یَومَ القیامهَ . (مفاتیح الحیاه ج4 ص 176)
هر ساختمانی که بیش از اندازه نیاز باشد ، در قیامت بر گردنش آویزان است که آن را حمل کند
5- پول فروش منزل .
مَن باعَ دارَاً ثُّمَ لَم یَجعَل ثمنَها مِثلُها لَم یُبارَکُ لَهُ فیها . (میزان الحکمه ج6 ص 500)
هر کس منزلی را بفروشد و پول آن را دوباره تبدیل به منزل نکند . آن پول برای او مبارک نیست. پول و ثمن خانه را باید صرف خانه کرد . و این سرمایه گذاری ، در این نیاز درجه یک ، نباید در مسیر دیگری قرار گیرد . مسکن ، نیاز همگان و جزء سرمایه های ملی یک کشور و مملکت است.
حتی شخص بدهکار را برای اداء دینش نمی شود وادار کرد که خانه اش را بفروشد .
از امام صادق علیه سلام : شخصی به حضرت گفت : اِنَّ لی عَلی رَجُلٍ دَیناً وَ قَد اَرادَ اَن یبیعَ داره فَیَقضِنَی .
فقال ابو عبدالله : اُعِیذُکَ بِاللهِ اَن تُخرِجَهُ مِن ظِلة رأسِهِ . (مفاتیح الحیاه ج4 ص 226)
ابن ابی عمیر ، از کسی ده هزار درهم طلب کار بود . در حال و زمانی که ورشکسته شده بود و سخت به پول نیاز داشت ، مرد بدهکار ، ده هزار درهم را برایش آورد . ابن ابی عمیر می دانست که او در شرایطی نیست که ده هزار درهم را فراهم کند .
پرسید از کجا آوردی مرد جواب داد .
وقتی شرایط تو را دیدم ، رفتم خانه ام را فروختم و پول شما را آوردم. ابن ابی عمیر گفت : امام من به من فرموده به خاطر طلب ، کسی را از خانه اش بیرون نکنید . من با این که به یک درهم آن محتاجم ولی چون خانه ات را فروخته ای و آن را تهیه کرده ای نمی پذیرم و آن پول را قبول نکرد. (مفاتیح الحیاه ج6ص 227) و (علل الشرایع ج3 ص 529)
6- خانه و حفظ عفت و ناموس .
قال الصادق علیه سلام : ثَلَاثَةٌ لِلْمُؤْمِنِ فِیهِنَّ رَاحَةٌ دَارٌ وَاسِعَةٌ تُوَارِی عَوْرَتَهُ وَ سُوءَ حَالِهِ مِنَ النَّاسِ وَ امْرَأَةٌ صَالِحَةٌ تُعِینُهُ عَلَى أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ ابْنَةٌ أَوْ أُخْتٌ یُخْرِجُهَا مِنْ مَنْزِلِهِ بِمَوْتٍ أَوْ بِتَزْوِیج (خصال جلد 1 ص 159)
سه چیز وسیله راحت زندگی کردن مومن است . یکی از آن ها منزل وسیعی که در خلوت و تنهائی ، انسان را پوشش دهد و اسرار انسان را از چشم دیگران محافظت نماید
دارٌ واسعة تواری عَورتَهُ وَ تَستُرُ حالَهُ مِنَ النّاس
مسکن همان طور که از نامش پیداست ، باید محل آرامش خانواده باشد وسرپناهی باشد که اعضای خانواده براحتی در آن آسایش داشته باشند و از هرگونه ناامنی صوتی و نگاه های حرام و یا رفت و آمد های آرامش بهم زن در امان باشد .حضرت آیت الله جوادی آملی در دیدار کمیته تخصص شهرسازی ! ساختن خانه های دارای آشپزخانه اُپن که صاحب خانه و میهمان نتوانند به درستی رعایت حجاب را بکنند و نتوانند خود را حفظ کنند اسلامی نیست
شاید بشود گفت : حکمت این که به منزل وسیع سفارش کرده اند ، همین باشد که در منزل وسیع ، راحتی و خود پوشانی از نامحرمان بهتر ممکن است .خصوصا اگر دو جمله تُواری عَورتََهُ وَ تَستُرُ حالَهُ را وصف دارٌ واسِعَه بدانیم . می تواند قیدی باشد برای تمام احادیثی که سفارش کرده اند به دار واسعه . یعنی مراد ، آن خانه وسیعی است که موجب راحتی اهل منزل و وسیله دوری آن ها از نامحرمان و افراد اجنبی باشد .
بنابراین ، اصل درون گرایی که در معماری اسلامی و ایرانی مورد توجه معماران قدیم بود ، اصلی ب گرفته از فرهنگ عفاف و حجاب اسلامی است
وسعت خانه ، درمعماری
درونگرا باعث می شود قسمت اندرونی منزل که مربوط به اهل خانه می شود مستقل و دارای همه امکانات رفاهی و
آسایشی باشد و رفت و آمد ها در سمت بیرونی منزل برای اهل منزل مزاحمت نداشته باشد. فراهم نمودن چنین شرایطی اقتضا می کند که منزل وسیع باشد یعنی خانه به نحوی باشد که همسایه ها راحت رفت و آمد کنند و لازم نباشد هنگام عبور از خانه ، دیگران چشم و گوش خود را بپوشانند و بلکه وظیفه دو طرف است . هم خانه باید مستور و محفوظ باشد البته همسایه هم چشم چرانی نباید بکند و اسرار همسایه را نباید افشاء کند .منزل باید به انسان کمک کند تا بتواند با تقوی زندگی کند . محیطی باشد که انسان را از گناه دور نگهدارد و شرایط گناه در آن فراهم نباشد . (مفاتیح الحیاه ج4ص 334)
7 - خانه برای فخر و مباهات نسازید
قال رسول الله صلی اله علیه و آله : لی، الأمالی للصدوق فِی خَبَرِ الْمَنَاهِی قَالَ النَّبِیُّ ص- مَنْ بَنَى بُنْیَاناً رِیَاءً وَ سُمْعَةً- حُمِّلَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِنَ الْأَرْضِ السَّابِعَةِ وَ هُوَ نَارٌ تَشْتَعِلُ- ثُمَّ یُطَوَّقُ فِی عُنُقِهِ وَ یُلْقَى فِی النَّارِ- فَلَا یَحْبِسُهُ شَیْءٌ مِنْهَا دُونَ قَعْرِهَا إِلَّا أَنْ یَتُوبَ-
قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ کَیْفَ یَبْنِی رِیَاءً وَ سُمْعَةً- قَالَ یَبْنِی فَضْلًا عَلَى مَا یَکْفِیهِ- اسْتِطَالَةً مِنْهُ عَلَى جِیرَانِهِ وَ مُبَاهَاةً لِإِخْوَانِه (بحار جلد 73 ص149
کسی که بنایی از روی ریا و فخر فروشی درست کند آن روز قیامت در گردن او خواهد بود . سئوال شد چگونه بنایی ممکن است همچون طوقی از روی ریا و سمعه باشد .
پیامبر صلی اله علیه و آله : به این که بیش از نیازش بسازد تا بر دیگران و همسایگان به خاطر آن فخرفروشی کند
قالَ رَجُل لِلحُسَین علیه سلام : بَنیتُ داراً ُاحِبُّ اَن تَدخُلَها وَ تَدعُوالله . فَدَخَلَها فَنظُر اِلَیها ثُمُّ قال اَخرَبتَ دارک و عمدت دار غَیرُک
شخصی به حضرت امام حسین علیه سلام گفت : خانه ای ساخته ام . دوست دارم شما برای افتتاح تشریف بیاوریئ و دعا کنید . حضرت رفتند و نگاه کردند . فرمودند : خانه خودت را خراب کردی و خانه غیر را آباد کردی . فریب اهل زمین را خوردی و دشمن اهل آسمان شدی .
غَّرَکَ مَن الاَرض وَ مَقتَکَ مَن فی السَماء . (میزان الحکمه ج 4 ص 499)
برای تاثیر منزل بر تقویت صفات ناپسندی چون ، غرور و تکبر و خود برتر بینی ، سخن گفتن ، شاهد و مثال های زیادی وجود دارد . که در اینجا به همین حدیث اکتفا می کنیم.
8 - مصالح حلال و پاک .
قال رسول الله صلی اله علیه و آله ااَلتَّقُو الحَجَرِالحَرام فی البُنیان فَاِنَّهُ اَساسُ الخَرَاب . (نهج الفصاحه ص 162 شماره38
بر حذر باشید از بکار بردن سنگ (مصالح) حرام در ساختمان ، زیرا همین مصالح حرام عامل ویرانی و خرابی آن می شود .
ویرانی خانه فقط به این نیست که شرایط فیزیکی و هندسی آن به هم بخورد و فرو پاشد . بلکه اگر مصالح آن از قبیل آهن ، آجر و گچ و سیمان ... از حرام باشد منزل خراب محسوب می شود . چون آرامش روحی و حفاظت جسمانی برای اهل آن ندارد . زیرا همیشه ناراحت هستند که منزل آنها غصبی است و سرانجام آن خانه تبدیل به جهنم می شود و اهل خود را می سوزاند . در
حالی که فلسفه مسکن ، آرامش روح و رفاه و آسایش تن است .