یادداشتهای پراکنده (1)
رابطه هوش با ثروت ملی کشورها
دوستان سلام
راستی هیچ می دانستید که میان صبحانه خوردن کودکان یک کشور با ثروت ملی آن مملکت رابطه مستقیمی وجود دارد اگر باور ندارید این یادداشت را تا پایان آن مطالعه فرمایید تا صحت این ادعا به شما خواننده محترم ثابت گردد.
همچنان که می دانیم ، «هوش» توانایی ذهنی است و قابلیتهای متعددی چون حل مسئله ، استدلال، برنامهریزی، ، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان، و یادگیری را در بر میگیرد. به عبارت دیگر«تیزهوشی» مجموعهای است از استعدادها، ویژگیهای شخصیتی، و الگوهای رفتاری. تیزهوشی به معنای وسیع آن ویژگی برجستهای است که ورای مفهوم صرف هوشبهر (IQ) قرار دارد. آزمونهایی برای سنجش میزان تیزهوشی ساخته شدهاند که تنها بخشی از مفهوم تیزهوشی را میسنجند، تشخیص، روانسنجی و ساختار تیزهوشی محل بحث و اختلاف نظر است و حوزهای در حال پیشرفت است نظریههای هوش در طول تاریخ تغییر کردهاند. گفته می شود که با نوشیدن شیر، خوردن جگر، تخم مرغ و بادام زمینی، کولین بیشتری به مغز میرسد و هوش و حافظه تقویت میشود. پژوهشگران با سنجیدن سطح کولین مغز به میزان هوش افراد پی میبرند
در سنجشهای کلاسیک و سنتی تر تیزهوشی، افرادی که میزان ضریب هوشی (هوشبهر - IQ) آنها از حد مشخصی بیشتر باشد تیزهوش نامیده میشوند. این حد مشخص در نمونه گیریهای مختلف، با توجه به نوع آزمون و جامعهٔ آماری که ضریب هوشی به صورت نسبی نسبت به آن سنجیده میشود متفاوت است. اما به صورت به افرادی که در آزمونهای تیزهوشی ضریب هوشی آنها بیش ازعدد 130باشد تیزهوش گفته میشود.
هوش هیجانی یا هوش عاطفی EQ بخش مهمی از «هوش» است که شامل توانایی شناخت، درک و تنظیم هیجانها (احساسات) و استفاده از آنها در زندگی است.
بد نیست بدانیم که اصطلاح «هوش» را اولین بار روانشناسی بنام سالوی در سال ۱۹۹۰ برای بیان کیفیت و درک احساسات افراد، همدردی با احساسات دیگران و توانایی اداره مطلوب خلق و خو به کاربرد.
نکته دیگر این که هوش هیجانی از چهار مهارت اصلی تشکیل میشود:
۱- خودآگاهی: توانایی شناسایی دقیق هیجانهای خود و آگاهی از آنها به هنگام تولید. خودآگاهی، کنترل تمایلات خود درنحوه واکنش به اوضاع و افراد مختلف را نیز شامل میشود. فردی که از هوش هیجانی بالایی برخوردار است، نسبت به احساسات خود، آگاهی بی واسطه و بدون وقفه دارد.
۲- خود مدیریتی: یعنی اینکه بتوانید واکنشهای هیجانی خود را در مقابل همه مردم و شرایط مختلف کنترل کنید.
۳- آگاهی اجتماعی: توانایی در تشخیص دقیق هیجانات دیگران و درک اینکه دقیقاً چه اتفاقی در حال روی دادن است. این موضوع اغلب به این معناست که طرز تفکر و احساسات دیگران را درک میکنید، حتی زمانی که خودتان همان احساسات یا تفکرات راندارید و این همان همدلی است.
۴- مدیریت رابطه: توانایی در به کارگیری ((آگاهی از هیجانات دیگران)) به منظور موفقیت درکنترل و مدیریت تعاملها، همچنین این توانایی، ارتباط واضح با شرایط و کنترل موثر تعارضهای دشوار را شامل میشود.
حرف آخر این که در جایی می خواندم که در حدود ۹۰ درصد از کالری بدن نوزادان صرف ساختن و فعال کردن مغز می شود. مغز بزرگسالان نیز بیش از یک چهارم انرژی بدن را صرف خود می کند. از این رو در صورتی که در دوران کودکی و در مدت زمانی که مغز در حال ساخته شدن و کامل شدن است، اتفاقاتی ناخواسته منجر به از دست رفتن انرژی بدن شود، مغز دچار آسیبدیدگی خواهد شد. بیماریهای عفونی یکی از اصلیترین عوامل در از بین بردن بخش زیادی از انرژی بدن و اختلال در روند رشد مغز هستند. ارتباط بسیار قدرتمندی میان میزان ابتلا به بیماریهای عفونی و ضریب هوشی وجود دارد، با کنترل عواملی مانند تحصیلات، ثروت ملی و دما، ابتلا به بیماریهای عفونی یکی از دقیقترین شاخصها برای پیش بینی ضریب هوشی در میان کشورها است.
محمد عمرانی / دانشگاه فرهنگیان 940915